14/6/11

Σε χαμηλά ποσοστά η ανακύκλωση μετάλλων

Ο μόλυβδος είναι το πιο ανακυκλωμένο μέταλλο. Σχεδόν 80% των προϊόντων που περιέχουν μόλυβδο -κυρίως μπαταρίες- ανακυκλώνονται όταν καταλήγουν στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Ο σίδηρος και χάλυβας, ο χαλκός, το αλουμίνιο, ο μόλυβδος και ο κασσίτερος, γνωρίζουν ρυθμούς ανακύκλωσης μεταξύ 25% και 75%, μολονότι σε ορισμένες αναπτυσσόμενες οικονομίες οι αναλογίες είναι χαμηλότερες.

Παρά τις ανησυχίες της βιομηχανίας για τη σπανιότητα και τις υψηλές τιμές τους, μόνο το 1% περίπου ορισμένων στρατηγικής σημασίας μετάλλων υψηλής τεχνολογίας ανακυκλώνονται σήμερα. Οι υπόλοιπες ποσότητες απλώς απορρίπτονται και καταλήγουν στο τέλος του κύκλου ζωής κάποιων προϊόντων.
Τα στοιχεία αυτά περιέχονται στη νέα έκθεση του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) στην οποία επισημαίνεται ότι, χωρίς να επιτελεστούν ριζικές αλλαγές στις εν λόγω πρακτικές, μέταλλα σπανίων γαιών κρίσιμης σημασίας, υψηλής εξειδίκευσης και σπανιότητας θα μπορούσαν να καταστούν απρόσιτα για τη σύγχρονη τεχνολογία. Μέταλλα όπως ο σίδηρος και χάλυβας, ο χαλκός, το αλουμίνιο, ο μόλυβδος και ο κασσίτερος, αντιθέτως, γνωρίζουν ρυθμούς ανακύκλωσης μεταξύ 25% και 75%, μολονότι σε ορισμένες αναπτυσσόμενες οικονομίες οι αναλογίες είναι χαμηλότερες.
Η προώθηση των ποσοστών ανακύκλωσης μέσω της βελτίωσης των συστημάτων συλλογής και των υποδομών ανακύκλωσης, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, θα μπορούσε να σώσει εκατομμύρια, αν όχι δισεκατομμύρια, τόνων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για σημαντικό αριθμό πράσινων θέσεων εργασίας. Η ανακύκλωση μετάλλων είναι μεταξύ δύο και δέκα φορές περισσότερο αποδοτική από ενεργειακής πλευράς απ' ό,τι η σύντηξη μετάλλων από παρθένα μεταλλεύματα, σύμφωνα με την έκθεση.
Πράσινες θέσεις εργασίας
Οπως προκύπτει από την έκθεση, τα ποσοστά ανακύκλωσης μετάλλων είναι σε πολλές περιπτώσεις πολύ χαμηλότερα από τη δυνατότητά τους για επαναχρησιμοποίηση. Λιγότερο από το ένα τρίτο περίπου 60 μετάλλων που μελετήθηκαν έχει ένα ποσοστό ανακύκλωσης πάνω από 50%, ενώ για 34 από αυτά ανέρχεται σε λιγότερο από 1%, παρόλο που πολλά είναι κρίσιμα για τις καθαρές τεχνολογίες, όπως στις μπαταρίες για τα υβριδικά αυτοκίνητα και στους μαγνήτες για τις ανεμογεννήτριες, αναφέρεται στη μελέτη.
«Θεωρητικά, τα μέταλλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν επανειλημμένως, ελαχιστοποιώντας την ανάγκη εξόρυξης και επεξεργασίας, κάτι που συνεπάγεται τη διάσωση ουσιαστικών ποσών ενέργειας και νερού και ελαχιστοποίηση της περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Η βελτίωση των επιπέδων ανακύκλωσης μπορεί επομένως να συμβάλει παγκοσμίως προς μία μετάβαση σε μία χαμηλού άνθρακα, αποδοτικά πράσινη οικονομία γεγονός που θα βοηθήσει στη δημιουργία πράσινων θέσεων εργασίας», δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής του UNEP, Αχίμ Στάινερ.
Πράγματι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, τα ανακυκλωμένα μέταλλα είναι μεταξύ 2 με 10 φορές περισσότερο ενεργειακά αποδοτικά σε σχέση με τα μέταλλα που τήκονται από τα παρθένα μεταλλεύματα. Εν τω μεταξύ, η εξόρυξη των μετάλλων μόνο αυτήν την περίοδο κατέχει το 7% της παγκόσμιας κατανάλωσης ενέργειας, με τις σχετικές εκπομπές να συμβάλουν σημαντικά στην αλλαγή του κλίματος.
Βιομηχανικές περιοχές
Στην έκθεση αναφέρεται ότι ο μόλυβδος είναι το πιο ανακυκλωμένο μέταλλο. Σχεδόν 80% των προϊόντων που περιέχουν μόλυβδο - κυρίως μπαταρίες - ανακυκλώνονται όταν καταλήγουν στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Περισσότερο από το μισό από το σίδηρο και άλλα κύρια συστατικά του χάλυβα και του ανοξείδωτου χάλυβα, καθώς επίσης και ο λευκόχρυσος, ο χρυσός, το ασήμι και τα περισσότερα άλλα πολύτιμα μέταλλα, ανακυκλώνονται. Αλλά ακόμη και εδώ υπάρχουν ευρείες παραλλαγές με, παραδείγματος χάριν, 70% έως 90% του χρυσού στις βιομηχανικές εφαρμογές να ανακυκλώνεται έναντι μόνο 10% έως 15% του χρυσού στα ηλεκτρονικά αγαθά.
Εν τω μεταξύ, συνολικά δεν υπάρχει ουσιαστικά καμία ανακύκλωση των υπολοίπων μετάλλων, συμπεριλαμβανομένων κάποιων όπως το ίνδιο που χρησιμοποιείται στους ημιαγωγούς, στις ενεργειακά αποδοτικές λάμπες φωτισμού (LEDs), στις ιατρικές απεικονίσεις και στα φωτοβολταϊκά. Ανάλογη είναι η κατάσταση και με άλλα εξειδικευμένα μέταλλα όπως το τελλούριο και το σελήνιο, που χρησιμοποιούνται για τα υψηλής αποδοτικότητας ηλιακά κύτταρα, καθώς και για το νεοδύμια και το δυσπρόσιο που χρησιμοποιούνται στους μαγνήτες των ανεμογεννητριών και το γάλλιο που χρησιμοποιείται για λάμπες φωτισμού LEDs.
Αποσύνδεση των φυσικών ΠΟΡΩΝ από την οικονομική ανάπτυξη
Σε μία άλλη έκθεση για την «Αποσύνδεση της χρήσης φυσικών πόρων και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την οικονομική ανάπτυξη», που συντάχθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το UNEP, διαπιστώνεται ότι εάν δεν ληφθούν μέτρα, η κατανάλωση πόρων ενδέχεται να τριπλασιαστεί μέχρι το 2050, με αποτέλεσμα η ετήσια κατανάλωσή τους να ανέρχεται σε 140 δισεκατομμύρια τόνους ανόργανων υλών, μεταλλευμάτων, ορυκτών καυσίμων και βιομάζας.
Οι πολίτες των αναπτυγμένων χωρών καταναλώνουν κατά μέσο όρο 16 τόνους των τεσσάρων αυτών βασικών πόρων κατά κεφαλή, κατανάλωση που κυμαίνεται και μέχρι 40 ή περισσότερους τόνους ανά άτομο σε μερικές αναπτυγμένες χώρες. Για τη σύγκριση, ο μέσος πολίτης στην Ινδία καταναλώνει σήμερα τέσσερις τόνους το χρόνο. Με την αύξηση και του πληθυσμού και της ευημερίας, ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες, η προοπτική για πολύ πιο υψηλά επίπεδα κατανάλωσης των πόρων είναι «αρκετά πέρα από αυτό που είναι πιθανώς βιώσιμο», αναφέρεται.
Στην έκθεση σημειώνεται ότι η εξόρυξη μεταλλευμάτων αυξήθηκε 27 φορές κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, ποσοστό υψηλότερο από την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη. Δεδομένου ότι η προαναφερόμενη προοπτική δεν είναι εφικτή, η λύση συνιστάται στην «αποσύνδεση» της οικονομικής ανάπτυξης από τους ρυθμούς κατανάλωσης φυσικών πόρων, μέσω της αύξησης της αποδοτικότητας των πόρων.
Προτείνονται τρία σενάρια, εκ των οποίων το πλέον φιλόδοξο προβλέπει τον περιορισμό, στον ανεπτυγμένο κόσμο, της κατά κεφαλήν χρήσης κατά δύο τρίτα, από τα τρέχοντα επίπεδα των 16 τόνων ετησίως, ενώ οι άλλες χώρες παραμένουν στα σημερινά επίπεδα.
Μέταλλα που ανακυκλώνονται σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50%
1. Μόλυβδος (κύρια χρήση: μπαταρίες).
2. Χρυσός (κύριες χρήσεις: κόσμημα, ηλεκτρονική).
3. Ασήμι (κύριες χρήσεις: ηλεκτρονική, βιομηχανικές εφαρμογές - καταλύτες, μπαταρίες, γυαλί/καθρέφτες, κοσμήματα).
4. Αλουμίνιο (κύριες χρήσεις: στις κατασκευές και στις μεταφορές).
5. Κασσίτερος (κύριες χρήσεις: δοχεία και υλικά συγκολλήσεως).
6. Χαλκός (κύριες χρήσεις: στην ηλεκτρική ενέργεια και στη θέρμανση).
7. Χρώμιο (κύρια χρήση: στα ανοξείδωτα υλικά).
8. Νικέλιο (κύριες χρήσεις: στα ανοξείδωτα και στα υπερκράματα).
9. Νιόβιο (κύριες χρήσεις: υψηλής αντοχής χάλυβες κραμάτων και υπερκράματα). 10. Μαγγάνιο (κύρια χρήση: χάλυβας). 11. Ψευδάργυρος (κύριες χρήσεις: επιστρωμένος χάλυβας).
12. Σίδηρος (η βάση και το κύριο συστατικό όλων των σιδηρούχων μετάλλων).
13. Κοβάλτιο (κύριες χρήσεις: υπερκράματα, καταλύτες, μπαταρίες)
14. Ρήνιο (κύριες χρήσεις: κινητήρες αεροσκαφών και καταλύτες)
15. Τιτάνιο (κύριες χρήσεις: χρώματα, μεταφορές).
16- 17 -18. Παλλάδιο, λευκόχρυσος, ρόδιο (κύρια χρήση και των τριών: καταλύτες αυτοκινήτων).

Δεν υπάρχουν σχόλια: